Abruzja, co zobaczyć, zwiedzanie, noclegi

Abruzja, nieznany i nieco tajemniczy zakątek Włoch – magiczna kraina kontrastów, gdzie góry i morze łączą się z ogromnym dziedzictwem historycznym, architektonicznym i kulturowym. Region jest niezwykle uniwersalny i stanowi doskonały kierunek dla wszystkich, którzy szukają miejsca na idealny urlop. Dlaczego? Poznaj przewodnik po najciekawszych miejscach i dowiedz się, jak zaplanować wakacje w Abruzzo.  

Zaplanuj swoją podróż

Skorzystaj z Booking.com gdzie znajdziesz najlepsze hotele i apartamenty

Potrzebujesz samochodu podczas wakacji, zarezerwuj z Booking.com lub przez discovercars.com

Wyszukaj najlepsze Kempingi z Suncamp.pl

Promy zarezerwujesz z DirectFerries.com

Najlepsze oferty na bilety lotnicze znajdziesz tutaj

Ciebie to nic nie kosztuje, a ja pozyskam środki na następne artykuły. Z góry Ci dziękuję!

Abruzja, Włochy – kiedy jechać?

Abruzja dzieli się na dwie części. Pasmo przybrzeżne (Teramo, Pescara i Chieti) to książkowy przykład klimatu śródziemnomorskiego – lata są gorące i suche, a zimy łagodne, ale deszczowe. Najwyższe temperatury notuje się w miesiącach letnich (do 28^oC) i jesiennych (do 21^oC). Nieco niższe odczyty występują wiosną (do 17^oC) i zimą (maksymalnie 11^oC). Śródlądowy obszar regionu – mowa tu przede wszystkim o L’Aquila, to już zupełnie inna bajka. Lata generalnie są nieco chłodniejsze (do 25^oC), a im bliżej Apeninów, tym niższe temperatury. Podobny spadek można zauważyć też wiosną (do 14^oC) i jesienią (do 17^oC). Największa różnica występuje jednak zimą. Często pojawia się śnieg, a odczyty na termometrach bywają ujemne (najwyższe to ok. 6^oC).

Jak dojechać do Abruzzo?

Abruzja znajduje się w centralnej części Półwyspu Apenińskiego nad morzem Adriatyckim. Dojazd nie jest skomplikowany. Przy odrobinie wysiłku można zaplanować podróż szybko i wygodnie lub…pięknie i niezależnie. Poznajmy obie opcje.

Samolotem (i pociągiem) do Abruzzo – wycieczka przez Włochy

Do Abruzzo nie dostaniemy się samolotem, przynajmniej nie bezpośrednio. Najbliższe lotnisko znajduje się w Rzymie, ale to przecież nie problem. Sprawdźmy najlepsze połączenia bez przesiadek:

• Warszawa (ok. 2,5 h lotu) od 380 zł w obie strony
• Kraków (ok. 2 h lotu) od 350 zł w obie strony
• Katowice (ok. 2 h lotu) od 380 zł w obie strony
• Poznań (ok. 2 h lotu) od 300 zł w obie strony

…oraz loty z 1 przesiadką:

• Gdańsk (ok. 4,5 h lotu) od 630 zł w obie strony
• Wrocław (ok. 4,5 h lotu) od 560 zł w obie strony
• Szczecin (ok. 7 h lotu) od 2000 zł w obie strony

W Rzymie czeka nas dalsza podróż, w tym wypadku do nadmorskiego miasta Pescara. Możemy wybrać wariant szybki – autobus (ok. 2,5 h) lub wygodniejszy pociąg (ok. 6 h).

Kierunek Abruzja – Włochy samochodem

Do Abruzji bez trudu, za to bardzo przyjemnie można dostać się również samochodem. Trasa jest dosyć długa, bo zajmuje ok. 20 godzin, ale widoki i doświadczenia warte są każdej minuty. Zmierzając do Abruzzo zyskujemy prawdziwą wycieczkę krajoznawczą! Mijamy przecież Czechy (Brno), Austrię (Wiedeń) i Włochy (Wenecja, Bolonia). Najpiękniejszy punkt wyprawy czeka jednak za Bolonią, kiedy wjedziemy na Autostradę Adriatica (A14), która prowadzi wzdłuż wybrzeża. 

Abruzja – największe atrakcje

Region słynie ze swoich różnorodnych atrakcji. Można wybierać i łączyć, a dla ułatwienia pogrupujmy je według kilku najważniejszych kategorii. Planowanie wakacji powinno być łatwe, prawda?

Największe miasta Abruzzo

L’Aquila to miasto, które według oficjalnych dokumentów założone zostało w 1254 roku, choć zamieszkiwano je wiele wcześniej. Zachwyca swoim położeniem – leży wzdłuż dorzecza Aquila i gór Gran Sasso. Historyczne centrum miasta składa się z czterech części, które znajdują się na niewielkim wzniesieniu, oferując wspaniałą panoramę.

Pierwsze osady na terenie miasta Pescara sięgają przynajmniej 1000 roku p.n.e. Jego strategiczne położenie przyniosło dynamiczny rozwój życia gospodarczego – Pescara znajduje się nad brzegiem morza Adriatyckiego. Architektonicznie to dosyć nowoczesne miasto – większość zabytków została zniszczona podczas ciężkich bombardowań w czasie II wojny światowej.  

Miasto Chieti położone jest w bliskiej odległości od morza i gór (masywy Majella i Gran Sasso), między rzekami Pescara i Alento, w dolinie Val Pescara. Nazywane tarasem Abruzji Chieti podzielone jest na dwie główne części Chieti Alta – z historycznym centrum na wzgórzu i Chieti Scalo, która jest nowoczesną i przemysłową dzielnicą miasta.

Teramo ma starożytne korzenie z początkiem datowanym na III wieku p.n.e. Znajduje się w dolinie Val Toridno, na zboczach Gran Sasso, które delikatnie opadają w kierunku wybrzeża. Historyczne centrum miasta dzieli się na cztery najważniejsze dzielnice: San Giorgio, San Leonardo, Santo Spirito i Santa Maria a Bitetto. Wszystkie piękne i pełne zabytków.

Najpiękniejsze wioski Abruzji

Aielli to starożytna wioska w prowincji L’Aquila. Mieści się na wapiennej skale ponad 1000 metrów n.p.m. Osłonięta przez góry i poprzecinana przez strumienie, cicha i spokojna, ale pełna ważnych zabytków robi niesamowite wrażenie. 

Santo Stefano di Sessanio (L’Aquila) wpisane zostało na listę „najpiękniejszych wiosek we Włoszech„. I to całkowicie zrozumiałe – ma niesamowite, panoramiczne położenie, mnóstwo zabytków oraz punktów o ważnym znaczeniu przyrodniczym. I choć jest naprawdę niewielka, z pewnością będzie co robić. 

Atri to wioska położona na trzech wzgórzach (Maralto, Muralto i Colle di Mezzo), skąd rozciąga się widok na pobliskie wąwozy i wybrzeże morza Adriatyckiego. Historyczne centrum miasta to połączenie najlepszych cech architektury średniowiecznej i barokowej, które świadczy o niezwykłych dziejach wioski. Znajduje się w prowincji Teramo. 

Castel del Monte to ważny cel turystyczny podróżujących do Abruzji. Zabudowa wioski to doskonały przykład architektury wczesnego średniowiecza, wiele obiektów zachowało się w świetnym stanie. Dodatkową atrakcją jest również lokalizacja. Usytuowana w południowej części masywu górskiego Gran Sasso, nad doliną Tirino oferuje wspaniałe widoki na okolicę. 

Najsłynniejsze obiekty sakralne 

Na terenie regionu bez trudu znajdziemy mnóstwo pięknych obiektów sakralnych. Choć można mówić o nich godzinami, warto odwiedzić te najważniejsze. Basilica di Santa Maria di Collemaggio w L’Aquila to najsłynniejsza świątynia w prowincji. Powstała w 1288 roku z połączenia elementów architektury romańskiej, gotyckiej i barokowej. Bazylika uważana jest za jeden z największych skarbów i pomników regionu. Abazzia San Giovanni in Venere to w stare opactwo, które znajduje się na malowniczym wzgórzu w Fossacesia (Chieti). Monumentalny budynek pochodzi z XII wieku, znajdują się w nim piękne stare freski i zdobienia, zdecydowanie warte zobaczenia.

Basilica di San Bernardino (w L’aquila) to renesansowa świątynia z XV wieku z białego kamienia, z rzeźbionym drewnianym sufitem (który dodatkowo ozdobiono czystym złotem) i wieloma dziełami sztuki. To jeden z najważniejszych obiektów sakralnych regionu, wpisany na listę zabytków narodowych. Chiesa di Santa Maria in Valle Porcalenta (L’Aquila) to piękny, choć bardzo stary kościół (powstał w XI wieku). Znajduje się na zboczach góry Velino. Cechuje go prosta, ale bardzo sugestywna forma. W środku znajdują się bardzo ciekawe elementy – rzeźbiona ambona i ikonostas (czyli ozdobna ściana).

Najciekawsze zamki Abruzzo

W ciągu wieków region nieustannie atakowano i podbijano, co doskonale widać w imponującej ilości fortyfikacji wojskowych pozostałych na terenie całej Abruzji. Choć historia nie była zbyt łaskawa, pozostawiła wiele pięknych zamków.

Rocca Calasico uchodzi za jeden z symboli, nie tylko prowincji L’aquila, ale też całego regionu. Ma ogromną wartość historyczną i krajobrazową (to jedna z najwyżej położonych fortecy we Włoszech). Znajduje się na terenie Parku Narodowego Gran Sasso e Monti della Laga.  Castello Picolomini w Celano (L’Aquila) to świetnie zachowany zamek – twierdza z murami obronnymi i mostem zwodzonym. W środku można podziwiać renesansowy dziedziniec z tradycyjną studnią do zbierania wody. Dziś funkcjonuje tam otwarte dla zwiedzających Muzeum Sztuki Sakralnej. 

Castello Aragonese mieści się w Ottona (prowincja Chieti). Chociaż zamek pochodzi z XV wieku, został odrestaurowany, dzięki czemu obecnie wygląda doskonale. Na terenie obiektu można zobaczyć fortecę, wieże obronne i fragmenty dekoracyjnych murów. Warto wspiąć się (schodami oczywiście) na wschodnią wieżę, która pełni funkcję punktu widokowego.  

W Avezzano (L’Aquila) znajdziemy średniowieczny zamek Castello Corsini-Colona, który pochodzi z XVI wieku. Uwagę zwraca piękna, poziomowa fasada, wieże obwodowe, kolumny, portale i ogród. Chociaż duża część wnętrza została utracona w wyniku trzęsienia ziemi w 1915 roku, można dostrzec zachowaną studnię oraz zdobienia przy wejściu.

Najważniejsze obszary archeologiczne

Wśród najciekawszych obszarów archeologicznych wyróżnia się przede wszystkim Necropoli di Fossa w prowincji L’Aquila, który swój początek miał w okresie IX-VIII wieku p.n.e. Na terenie znajdziemy wiele grobowców różnego typu – kopce, komory i kamienne konstrukcje. 

Alba Fucens to starożytne miasto z III wieku, które największy rozwój osiągnęło za czasów rzymskich. Na terenie obszaru zlokalizowanych jest kilka obiektów o szczególnym znaczeniu – amifiteatr, romański kościół, świątynia Herkulesa i świątynia Apollo oraz dobrze zachowany mur o długości 3 km. I oczywiście Amiternum – wioska z X wieku p.n.e. Przez długi czas była jednym z głównych ośrodków miejskich ówczesnych mieszkańców – Sabinów. Do dziś zachował się teatr, amfiteatr, a także pozostałości po kolumnach i akweduktach. 

Obszary chronione i tereny zielone – naturalne atrakcje Abruzzo 

36% terenów prowincji Abruzzo podlega ochronie, większość to obszary trzech parków narodowych. Który z nich odwiedzić?

• Abruzzo, Lazio i Molise – składa się głównie z górzystego terenu Monti Marsicani. Na terenie parku znajduje się wiele małych jaskiń i źródeł krasowych oraz kilka krystalicznie czystych rzek (Sangro, Sagittario) i pięknych jezior (Barrea, Vivo, Pantaniello).
• Gran Sasso i Monti Della Laga – park znajduje się na górzystym terenie masywu Gran Sasso i łańcucha Monti della Laga. W jego skład wchodzą wodospady, lasy, starożytne wioski, kościoły i opactwa.
• Majella – obszar koncentruje się wokół masywu górskiego o tej samej nazwie oraz sąsiednich Montagne dell Marrone, Pizi i Monte Porrara. Znajdują się tam obszary dzikiej przyrody, ogrody botaniczne, muzea, starożytne miasta i wioski. Od 2021 roku znajduje się na liście światowej sieci geoparków UNESCO. 

Jeśli natura jest ważnym elementem naszych wakacji, to warto odwiedzić jeszcze wyjątkowy morski obszar chroniony Torre del Cerrano w prowincji Teramo. Co w nim niezwykłego? Składa się z nadmorskiego pasa wydm (o długości ok. 7 km) i starożytnego, zatopionego portu Atri. 

Abruzja i wspaniałe plaże – słoneczne wakacje

Nadmorski obszar Abruzji to piękny i bardzo charakterystyczny odcinek włoskiego wybrzeża. Niezwykły urok, starożytne wioski, monumentalne pasma górskie, zielone lasy i krystalicznie czyste wody morza Adriatyckiego. Brzmi, dobrze, prawda? 

To może jakieś (piękne) przykłady? Proszę bardzo: 

• Spiaggia punta Cavalluccio (Chieti)
• Calata Turchino (Chieti)
• Spiaggia di Pescara (Pescara)
• Spiaggia della Foce (Chieti)

Abruzja dla dzieci – największe atrakcje dla najmłodszych

Na terenie regionu znajduje się wiele ciekawych atrakcji dla dzieci. Najmłodsi z pewnością docenią parki narodowe i piękne rezerwaty przyrody z ich niezwykłą fauną i florą czy monumentalne starożytne zamki. Ale gdyby tego było mało, to jest jeszcze kilka ciekawych opcji. Zoo w Rocca San Giovanni (Chieti) to dom dla ponad 200 różnych gatunków zwierząt. Od najmniejszych, jak żółwie, zające i papugi, po średnie (kangury i lwy) i największe – nosorożce, żyrafy i słonie. W ciągu dnia organizowane są różne pokazy edukacyjne, można również skorzystać z małego parku rozrywki.

Bilety wstępu to koszt:

• 13€ dla wszystkich powyżej 11 roku życia 
• 9€ dla dzieci w wieku 3-11 lat
• poniżej 3 roku życia wstęp jest bezpłatny

W Tortoreto (prowincja Teramo) znajduje się Acquapark Onda Blu. Na najmłodszych czekają zjeżdżalnie wodne, baseny i wodne place zabaw. Dorośli mogą skorzystać ze strefy hydromasażu lub solarium. Na terenie parku wodnego znajdują się także restauracje i strefy piknikowe.

Ceny biletów:

• całodniowe:
  • 20€ dla wszystkich powyżej 140 cm wzrostu
  • 15€ dla dzieci o wzroście 100-140 cm
  • poniżej 100 cm wzrostu wstęp jest bezpłatny
• popołudniowe (od godziny 14):
  • 15€ dla wszystkich powyżej 100 cm wzrostu
  • poniżej 100 cm wzrostu wstęp jest bezpłatny

Grotte di Stiffe to kompleks jaskiń krasowych, które znajdują się na terenie prowincji L’Aquila. Część dostępna dla zwiedzających ma ponad kilometr długości. Na trasie można zobaczyć wodospady i kilka sal ozdobionych stalaktytami, stalagmitami i innymi naturalnymi naciekami skalnymi. 

Koszt biletów:

• 10€ dla wszystkich powyżej 14 roku życia
• 8,50€ dla wszystkich w wieku 6-14 lat
• poniżej 6 roku życia wstęp jest bezpłatny

Co (i gdzie) zjeść? Abruzja kulinarnie – atrakcje dla smakoszy

Kuchnia regionu jest połączeniem górskich tradycji śródlądowych i obszaru przybrzeżnego. Co warto zjeść? Szaszłyki z mięsem owczym arrosticini, kwadratowe spaghetti alla chitarra lub pizza con le sfrigole, czyli pizzę ze smalcem (pycha!). I oczywiście lokalne wina, cenione na całym świecie – Montepulciano d’Abruzzo i Trebbiano d’Abruzzo. A na deser? Może Confetti di Sulmona, czyli migdały w cukrze lub tartaletki posypane cukrem pudrem – Boconotti?

Dobrze, to może jakieś restauracje? Oto najlepsze propozycje. 

Ristorante Arca (Via Mazzini 109, Alba Adriatica) specjalizuje się w kuchni nowoczesnej, która bazuje na owocach morza i mięsach. Potrawy prezentują się bardzo elegancko i smakują wyśmienicie – są wyszukane i zaskakują kombinacjami. Lokal jest niezwykle stylowy i szykowny, w sam raz na wyjątkowy wieczór.

Ristorante Villa Maiella (Via Sette Dolori 30, 66016 Guardiagrele) serwuje najlepsze dania kuchni regionalnej, przygotowywane z lokalnych składników najwyższej jakości. Dominują owoce morza i doskonałe mięsa. Potrawy są idealnie przyrządzone. Lokal jest niezwykle przytulny i romantyczny. 

Ristorante Reale (Contrada Piana Santa Liberata, 67031 Castel di Sangro) to pozycja niezwykła, doceniona trzema gwiazdkami Michelin. Dopracowane menu i dania, które są wyjątkowe pod każdym względem to kwintesencja lokalu. Restauracja mieści się w starym klasztorze, gdzie posiłek staje się prawdziwym doznaniem. 

Najlepszy hotel w Abruzzo

W Abruzji znajduje się mnóstwo hoteli. Można pomyśleć, że świetnie się składa. Ale jak w takim razie wybrać najlepszy? Wystarczy spojrzeć na poniższe podpowiedzi!

Hotel Villa Elena (Tortoreto, Teramo)

Obiekt zlokalizowany jest przy pięknej, prywatnej plaży. Na terenie hotelu można skorzystać z dużego basenu (i strefy wellness) lub wybrać się do ogrodu, gdzie prócz wygodnych mebli znajdziemy także miejsce piknikowe i plac zabaw dla dzieci. W Villa Elena mieści się również mała kawiarnia, elegancki bar i przyjemna, włoska restauracja.   

Pokoje urządzone są klasycznie, dominują ciepłe barwy i proste meble.

Vittorio Veneto Private SPA (Sulmona, L’aquila)

Vittorio Venetto to doskonała opcja dla wszystkich, którzy cenią wygodę i luksus. Wśród wielu udogodnień znajdziemy taras słoneczny i piękny, umeblowany ogród ze strefą piknikową, sprzęt do grillowania oraz strefę SPA i centrum odnowy biologicznej. Goście mogą skorzystać z ogólnodostępnej kuchni i salonu połączonego z jadalnią. 

Pokoje urządzone są stylowo i niebanalnie, nie brakuje ozdób i dodatków.

Baia Delphis Resort (Vasto, Chieti)

Obiekt położony jest w spokojnej, ale nadal bardzo dogodnej okolicy – przy prywatnej plaży. Na terenie hotelu znajduje się odkryty basen, umeblowany ogród, duży taras słoneczny, salon piękności, fryzjer i solarium. Dla gości przygotowano również małą siłownię i zajęcia z trenerem personalnym oraz restaurację, która serwuje najlepsze potrawy regionu. Najmłodsi mogą skorzystać z sali zabaw, gdzie znajdują się gry planszowe, puzzle i książki.

Pokoje są bardzo przestronne, ale i przytulne. Chociaż dominują jasne barwy, śródziemnomorski klimat wprowadzają kolorowe dodatki.

Boutique Hotel e SPA Città Bianca (Pescara, Pescara)

Hotel mieści się w pobliżu centrum miasta. Na gości czeka wiele udogodnień, wśród najważniejszych warto wymienić strefę SPA i centrum odnowy biologicznej z łaźnią turecką, solarium, masażami czy jacuzzi. Na terenie obiektu znajduje się również spore centrum fitness, plac zabaw, wyposażona sala dla dzieci, duży ogród, a także elegancka włoska restauracja.

Pokoje urządzone są niezwykle nowocześnie i stylowo. 

Castello di Fagnano – Diffuso & SPA (Fagnano Alto, L’Aquila)

Castello di Fagnano to pozycja wyjątkowa. W hotelu znajdziemy piękny odkryty basen, umeblowany ogród ze strefą piknikową i duży taras słoneczny. Goście mogą skorzystać ze strefy SPA (z sauną, łaźnią parową, jacuzzi i solarium) lub spróbować kąpieli w gorącym źródle. Na terenie ośrodka znajduje się także restauracja serwująca najlepsze przysmaki regionu. 

Pokoje urządzone są tradycyjnie, wzbogacono je o rustykalne dodatki, które nadają włoskiego charakteru. 

Powodów, by odwiedzić Abruzzo, jest wiele. Region zapewni wielowymiarowe doznania i niezapomniane wrażenia. Tak niezwykłe połączenie nie zdarza się często. Wspaniałe atrakcje, doskonałe restauracje i wygodne hotele sprostają wszystkim oczekiwaniom i zadowolą każdego wczasowicza. Jedynym rozczarowaniem może okazać się tylko długość urlopu…