Wybuch Wezuwiusza w 79 roku n.e. to wydarzenie, o którym każdy z nas słyszał na historii podczas omawiania działu starożytność. O tym, że jego skutkiem było zniszczenie Pompei, również wie każdy z nas, jednak nie tylko to miasto zostało wtedy zrównane z ziemią. Do ofiar wybuchu należeli również mieszkańcy Herkulanum. To starożytne miasteczko zostało praktycznie kompletnie zniszczone, jednak niektóre budowle zachowały się do dzisiaj. Możliwe jest ich zwiedzanie poprzez wizytę na stanowisku archeologicznym oraz w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.
Skorzystaj z Booking.com gdzie znajdziesz najlepsze hotele i apartamenty
Potrzebujesz samochodu podczas wakacji, zarezerwuj z Booking.com lub przez discovercars.com
Wyszukaj najlepsze Kempingi z Suncamp.pl
Promy zarezerwujesz z DirectFerries.com
Najlepsze oferty na bilety lotnicze znajdziesz tutaj
Ciebie to nic nie kosztuje, a ja pozyskam środki na następne artykuły. Z góry Ci dziękuję!
Historia miasta – burzliwa historia i tragiczny koniec
Nazwa miasta Herkulanum (z włoskiego Ercolano) pochodzi według mitów od imienia osławionego starożytnego herosa – Herkulesa. Miał on założyć to miasto, kiedy powrócił ze swojej misji wykonania słynnych dwunastu prac. Ta wersja jest jednak mało prawdopodobna, Herkules prawdopodobnie nigdy nie istniał. Dużo bardziej prawdopodobną tezę co do powstania miasta postawił starożytny grecki uczony Strabon. Według jego teorii miasto zostało założone w XII wieku p.n.e przez Osków. Później kolejno przechodziło w ręce Etrusków, Greków oraz Samnitów, aby finalnie zostać podbitym przez starożytny Rzym w 307 roku p.n.e.
W 89 roku p.n.e miało miejsce ważne wydarzenie dla miasta – stało się czymś na kształt ośrodka wypoczynkowego lub kurortu wakacyjnego dla bogatej rzymskiej arystokracji. Miasto zawdzięczało to świetnemu położeniu. Znajdowało się ono bowiem nad Morzem Tyrreńskim. Dodatkowymi atutami tego ośrodka był bez wątpienia łagodny klimat oraz piękne widoki. Sielanka rzymskiej arystokracji, jak się okazało, nie trwała wiecznie.
Zabytki w Herkulanum, Włochy, licencja: shutterstock/By
Herkulanum zostało zrównane z ziemią po wybuchu Wezuwiusza
W 62 roku n.e. doszło do pierwszej tragedii, Herkulanum nawiedziło potężne trzęsienie ziemi, z którego ono nigdy do końca się nie podniosło. W 79 roku wybuch Wezuwiusza zadał końcowy cios, kończąc historię wielu znamienitych rodów i zostawiając setki ciał pod skałami wulkanicznymi.
Po wybuchu Wezuwiusza miasto najpewniej wyglądało gorzej niż miasta zniszczone w czasie II wojny światowej. Ukryte pod warstwą popiołu i skał wulkanicznych Herkulanum było miejscem, gdzie powstawały inne miasta, których mieszkańcy nie wiedzieli nic o istnieniu ich poprzednika, zniszczonego i zasypanego przez żywioł Wezuwiusza. Na początku XVIII wieku doszło jednak do całkowicie przypadkowego odkrycia starożytnego miasta. Podczas wykopywania studni grupa osób natrafiła na resztki marmuru, z których był wykonany teatr – ważne miejsce spotkań dla wielkich starożytnych rodów. Niestety wykopaliska zaczęto prowadzić na szerszą skalę dopiero w 1924 roku. Niestety w dalszym ciągu aż 3/4 powierzchni starożytnego Herkulanum pozostaje nieodkopane. Raczej się to nie zmieni, ponieważ gęsta i zwarta zabudowa współczesnego Herkulanum (zamieszkiwanego przez kilkadziesiąt tysięcy ludzi), znacząco utrudnia prowadzenie prac wykopaliskowych.
Co zwiedzić w Herkulanum – najważniejsze zabytki
W strefie archeologicznej w Herkulanum jest kilka punktów, które musi zobaczyć każdy zwiedzający. Co prawda nie jest ono tak imponujące jak Pompeje, które posiadają bardziej znaczące budynki oraz kilkukrotnie większą powierzchnię, ale mówiąc krótko – jest co zwiedzać.
Łaźnie Centralne
Powstały w I wieku p.n.e. Jest to miejsce, które było niemalże nienaruszone przez wybuch Wezuwiusza. W budynku zobaczymy zarówno łaźnie dla mężczyzn, jak i kobiet. W środku da się zauważyć ciekawe akcenty malarskie (namalowane delfiny) oraz ciekawą architekturę typową dla starożytnego Rzymu i tamtej epoki.
Dom Samnitów
Zamieszkiwany niegdyś przez jeden ze znamienitych rodów budynek. W środku znajdziemy ciekawie wykonane freski, warto również zwrócić uwagę na oryginalne mozaiki wykonane z czerwono-czarnych płytek. Niestety dekoracje ścienne zostały niemalże całkowicie zniszczone w wyniku erupcji wulkanu. Do ciekawostek należy fakt, że ta budowla jest jedną z najstarszych w mieście.
Dom Neptuna i Amfitrydy
Jego nazwa pochodzi od zjawiskowej, barwnej mozaiki przedstawiającej powyżej wymienione postacie. Dom ten należał do bogatego rzymskiego kupca. Niestety wiele malowideł na ścianach zostało zniszczonych, część jednak odrestaurowano, dzięki czemu można obecnie podziwiać, jak wyglądały mieszkania najbogatszych ludzi tamtych czasów.
Dom Jelenia
Nazwa budowli pochodzi od rzeźby jelenia, którą znaleziono podczas prac wykopaliskowych w XX wieku.
Willa Papirusów
Jest to niemal flagowe miejsce dla całego Herkulanum. Położona nad brzegiem morza willa jest miejscem, które każdy powinien zobaczyć. Znajdowała się w niej prawdopodobnie biblioteka, która została niemalże całkowicie zniszczona. Zachowało się jednak kilka zwojów, na których zapisano kilka znamienitych dzieł Epikurejczyków, którzy byli autorami jednego z najbardziej nośnych haseł, popularnego nawet w obecnych czasach – „Carpe Diem – Chwytaj Dzień”.
Podziemny teatr
Od 2018 roku są organizowane wycieczki do podziemnego teatru, który nie został wydobyty na powierzchnię. Koszt łączonego biletu do teatru i stanowiska archeologicznego wynosi 16 euro – bilet dostępny na tej stronie – https://ercolano.beniculturali.it/oraricontatti/. Jest ona niestety dostępna tylko w języku włoskim, ale Tłumacz Google powinien pomóc 😉
Ważne inne znaleziska – nie tylko domy
W Herkulanum oprócz domów należących niegdyś do przedstawicieli rzymskiej arystokracji można obserwować również szkielety kilkuset mieszkańców tego starożytnego miasta. Były to zwłoki nie tylko najbogatszych Rzymian, ale również tych, do których los się nie uśmiechnął – ich służących.
Bilety, wstęp, jak odpowiednio przygotować się do zwiedzania strefy archeologicznej Herkulanum
Włochy. Ruiny Herkulanum (Światowe Dziedzictwo UNESCO) – widok ogólny. Na pierwszym planie znajdują się Palestra, a Decumanus Maximus w prawej, licencja: shutterstock/By
Obecnie turyści mogą zwiedzać strefę archeologiczną w Herkulanum (wł. Parco Archeologico di Ercolano), która w 1997 roku znalazła się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Zwiedzanie Herkulanum to z pewnością niesamowite przeżycie dla miłośników historii. Warto jednak odpowiednio się do niego przygotować. Dlatego oprócz zakupu biletu, którego koszt dla osoby dorosłej wynosi 13 euro (dla obywateli Unii między 18 a 25 roku życia jedynie 2 euro, bezpłatny z kolei dla osób do 18 roku życia – bilety dostępne na stronie www.ticketone.it), warto wyposażyć się w przewodnik (audioguide) za 8 euro. Warto pamiętać też o zaopatrzeniu się w wodę. Kilkugodzinne zwiedzanie strefy archeologicznej może być wyczerpujące szczególnie dla starszych osób oraz dzieci.
Godziny otwarcia różnią się w zależności od dnia oraz pory roku. Od 16 marca do 14 października strefa jest otwarta od 9.30 do 19.30, a od 15 października do 15 marca – od 8.30 do 17. Można zwiedzać przez cały tydzień za wyjątkiem środy, kiedy strefa jest zamknięta. Przed wizytą w Herkulanum warto przeczytać jakąś książkę na jego temat, sprawi to, że wizyta w tym miejscu będzie bardziej owocna. Osobiście polecam pozycję autorstwa Michaela Granta pt. „Miasta Wezuwiusza – Pompeje i Herkulanum”. Jeśli nie mamy ochoty na dłuższą lekturę, warto wpisać frazę „Herkulanum” w serwisie Youtube.
Jak dostać się do Herkulanum z Neapolu?
Herkulanum dzieli od Neapolu zaledwie nieco ponad 15 kilometrów. Do Herkulanum z Neapolu można dojechać kolejką podmiejską Circumvesuviana. Wsiadamy na stacji Napoli Porta Nolana do pociągu jadącego w kierunku Sorrento (taką opcję polecamy, bo jest najwygodniejsza i najpewniejsza). Wysiadamy właściwie na terenie strefy archeologicznej (Ercolano Scavi) – bilet kosztuje obecnie 2,20 euro, kupimy go w kasie na stacji. Do Herkulanum można dojechać również własnym samochodem (lub wypożyczonym), najwygodniej jest jechać autostradą A3 w kierunku Salerno.
Podsumowując – jeśli spędzacie wakacje w Neapolu, to wizyta w Herkulanum powinna być jednym z ważniejszych punktów na mapie Waszej podróży. Zwłaszcza że jest ona dużo przyjemniejsza niż zwiedzanie Pompei, które dla niektórych z nas po prostu są za duże. Polecam również nocleg we współczesnym Herkulanum, miasto jest dużo spokojniejsze niż Neapol, co jest szczególnie istotne, kiedy wybieramy się na wakacje z dziećmi i nie szukamy mocnych wrażeń.